Powszechne stosowanie oleju lnianego rozpoczęło się około XVI wieku. Miał on wiele zastosowań i oprócz żywności, był używany do produkcji farb olejnych, a nawet linoleum (słowo to dosłownie oznacza olej lniany). Liczne badania wykazały wysoką wartość biologiczną tego produktu. Jako roślinna alternatywa dla oleju rybnego pod względem zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, olej lniany słusznie zajmuje pierwsze miejsce wśród wszystkich olejów roślinnych.
Olej lniany właściwości
W produkcji oleju lnianego stosowane są dwie technologie: tłoczenie (na zimno lub na gorąco) i ekstrakcja. W zależności od rodzaju obróbki jest nierafinowany, rafinowany, uwodniony i dezodoryzowany.
Prasowanie na zimno
Tłoczone na zimno oleje zachowują w maksymalnym stopniu swoje zdrowotne właściwości, ponieważ zawierają cenne witaminy, fosfolipidy, nienasycone kwasy tłuszczowe i inne biologicznie aktywne substancje.
Staromodny sposób wytwarzania oleju polegał na prażeniu nasion i rozgniataniu ich w moździerzu. Nowoczesna metoda polega na podgrzaniu nasion do temperatury 35-40°C i ich sprasowaniu. Świeżo rozgnieciony olej ma złoty lub jasnobrązowy kolor i przyjemny słodki smak i aromat. Jest to najbardziej użyteczny produkt, ale jest droższy niż inne metody, ponieważ wymaga więcej surowców. Wadą jest krótki okres przydatności do spożycia i naturalny osad.
Olej nierafinowany może być dalej oczyszczany (filtracja, hydratacja, wirowanie, osadzanie itp.), rafinowany (klarowanie za pomocą sorbentów) i dezodoryzowany (neutralizacja zapachu). Po tym zabiegu olej staje się klarowny, przejrzysty, o zielonkawo-żółtej barwie, bez specjalnego smaku i zapachu. Niestety część dobroczynnych właściwości oleju zostaje utracona. Olej ten jest wykorzystywany do celów technicznych.
Zobacz także: Siemię lniane na gardło
Prasowanie na gorąco
Surowiec jest prasowany w ekstruderze, gdzie jest rozdrabniany i podgrzewany do temperatury 120ºC. Proces ten daje większą wydajność produktu końcowego, ale wysoka temperatura niszczy wiele ważnych składników oleju i obniża jego wartość biologiczną.
Ekstrakcja
Metoda ta składa się z dwóch etapów. Najpierw surowiec jest mielony, a następnie przy użyciu specjalnych rozpuszczalników pozyskiwany jest olej. Produkt jest następnie przepuszczany przez destylator i oczyszczany z zanieczyszczeń. Olej ten traci witaminę E i styreny roślinne, natomiast zwiększa się w nim zawartość kwasów tłuszczowych, co pogarsza jego smak i zapach oraz skraca okres przydatności do spożycia.
Właściwości oleju lnianego
Olej lniany jest tak bogaty w Omega-3, że dał początek terminowi linolenowy kwas tłuszczowy. Zaletą produktu jest idealny stosunek kwasów omega-6 do omega-3 (6:1), co decyduje o jego korzyściach w odniesieniu do problemów sercowo-naczyniowych, poznawczych, zapalnych, a nawet nowotworowych.
Olej lniany właściwości lecznicze
Olej lniany jest przyjacielem skóry, mózgu i układu krążenia. W São Paulo w Brazylii przeprowadzono 4-tygodniowe badanie, w którym udowodniono skuteczność leczenia zaparć u pacjentów poddawanych hemodializie. Olejek ma działanie terapeutyczne w leczeniu cukrzycy typu II, sklerozy, reumatycznego zapalenia stawów, astmy, egzemy, łuszczycy i wielu innych przewlekłych i zapalnych schorzeń.
Jak stosować olej lniany
W celach leczniczych należy rozpocząć przyjmowanie minimalnej dawki 0,5 łyżeczki dwa razy dziennie przed śniadaniem i kolacją. Następnie, jeśli jest dobrze tolerowany, dawkę zwiększa się do 1 łyżeczki 1-3 razy dziennie lub 1-2 łyżek stołowych na czczo przed posiłkiem, popijając wodą.
Olej lniany w kapsułkach
W przypadku stosowania w kapsułkach, należy przyjmować 2 kapsułki dziennie (rano i wieczorem) lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Czas trwania leczenia i kursu profilaktycznego 3-4 tygodnie, po czym należy zrobić przerwę. Dawkowanie oleju lepiej jest wyjaśnić lekarzowi prowadzącemu, który na podstawie indywidualnych danych o stanie pacjenta może zbudować najbardziej skuteczny i bezpieczny schemat leczenia. Olej lniany może być spożywany w postaci czystego oleju, jak również dodawany do sałatek, kasz, dań bocznych lub mieszany z kefirem czy jogurtem.
Zobacz także: Właściwości gałki muszkatołowej.
Na co działa olej lniany
Olej lniany to superfood, lider w zawartości kwasów tłuszczowych i unikalnych substancji biologicznie czynnych. Dzięki swoim ogromnym walorom zdrowotnym i braku przeciwwskazań może być spożywany przez niemal każdego.
Regularne spożywanie oleju lnianego poprawia trawienie, równie korzystnie wpływa na zaparcia i biegunki, poprawia pracę układu nerwowego, uelastycznia naczynia krwionośne i oczyszcza je ze szkodliwego cholesterolu. Pomaga przy zapaleniu żołądka, alergiach i zatruciach, normalizuje ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko zakrzepicy, pomaga schudnąć i korzystnie wpływa na wygląd.
Osoby starsze powinny przyjmować olej w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, zapobiegania zmianom w mózgu związanym z wiekiem, chorobie Alzheimera, demencji, utrzymania prawidłowych funkcji poznawczych.
